Özet

Amaç

Önceki eklem hasarı, kalsiyum pirofosfat dihdirat birikimine (CPPD) yatkınlık yaratır. Bu çalışmada eroziv bir eklem hastalığına sahip romatoid artrit (RA) olgularında radyografik CPPD bulgulagrının sıklığını ve ilişkili faktörleri tanımlamayı amaçladık.

Yöntem

Ocak 2023 ile Aralık 2024 tarihleri arasında üçüncü basamak romatoloji kliniğimize başvuran erişkin RA hastaları çalışmaya dahil edildi. Sekonder romatolojik hastalıklara ve CPPD hastalığı için predispozan hastalıklara sahip olan olgular çalışmadan dışlandı. Anteroposterior el radyografilerinde kondrokalsinozis, skafo-lunat eklemde kollaps ve skafoid-trapezyum-trapezoid eklemde kollaps ve kanca benzeri osteofitler “CPPD bulguları” olarak tanımlandı. Röntgenler, hastalara kör iki romatolog tarafından değerlendirildi.

Bulgular

Çalışmaya toplam 1.318 hasta alındı ve bunların %83’ü kadındı. Ortalama yaş 55,2 yıl, ortalama hastalık süresi ise 8,6 yıldı. Romatoid faktör ve anti-CCP pozitifliği sırasıyla %56,2 ve %52,7 idi. Hastaların %95,5’inde RA’ya özgü eroziv değişiklikler mevcuttu. Çalışma grubunda CPPD sıklığı %10,5 idi (n=139). En sık görülen CPPD bulgusu distal interfalangeal eklemlerde kondrokalsinozis (n=70) olup, ikinci en sık bulgu kanca benzeri osteofitlerdi (n=48). Yaşı (p<0,001), hastalık süresi (p=0,002), anti-siklik sitrüline peptit (CCP) negatifliği (p<0,001) ve RA tipi ciddi eklem tutulumu (p=0,008) CPPD+ grupta anlamlı olarak daha yüksektir. Çok değişkenli analizde ise yaş (p<0,001), hastalık süresi (p=0,007) ve anti-CCP negatifliğini (p=0,002) RA olgularında için bağımsız prediktif faktörler olarak saptadık.

Sonuç

Bulgularımız, RA olgularındaki eklem hasarının hastaları CPPD birikimine yatkın hale getirebileceğini öne süren önceki literatürle uyumludur. Ayrıca, CPPD, RA yönetiminde akılda tutulması gereken bir klinik antitedir.